Van tim là gì? Các bệnh van tim thường gặp

12/09/2024

Van tim đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động bình thường của hệ tim mạch. Chức năng chính của van tim là điều chỉnh dòng chảy của máu qua các ngăn tim và ngăn cản máu chảy ngược lại. Khi van tim gặp vấn đề, cơ thể sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc cung cấp đủ máu và oxy cho các cơ quan dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về van tim và các bệnh van tim thường gặp.

1. Van tim là gì?

Van tim là những cấu trúc mỏng và mềm có khả năng mở và đóng để điều khiển lưu lượng máu qua tim. Có 4 van tim chính, nằm ở trung tâm:

• Van hai lá: Nằm giữa tâm nhĩ trái và tâm thất trái, van hai lá giúp máu chảy từ tâm nhĩ trái xuống tâm thất trái.
• Van ba lá: Nằm giữa tâm nhĩ phải và tâm thất phải, van ba lá giúp máu chảy từ tâm nhĩ phải xuống tâm thất phải.
• Van động mạch chủ: Nằm giữa tâm thất trái và động mạch chủ, van này giúp máu từ tâm thất trái chảy vào động mạch chủ, từ đó lưu thông đến toàn bộ cơ thể.
• Van động mạch phổi: Nằm giữa tâm thất phải và động mạch phổi, giúp máu chảy từ tâm thất phải vào phổi để trao đổi oxy.

Hệ thống van tim

Khi các van này mở và đóng đúng lúc, máu được lưu thông theo hướng một chiều. Bất kỳ sự bất thường nào về cấu trúc hoặc chức năng của các van đều có thể dẫn đến các bệnh van tim.

2. Cách hoạt động của van tim

Các van tim hoạt động theo nhịp đập của tim. Khi tim co lại (tâm thu), máu được đẩy qua các van và bơm đi khắp cơ thể. Khi tim giãn ra (tâm trương), máu chảy trở lại từ các cơ quan vào các buồng tim. Van tim sẽ mở ra để cho phép máu chảy qua và đóng lại để ngăn máu chảy ngược.

Ví dụ, khi tim bơm máu từ tâm thất trái vào động mạch chủ, van động mạch chủ sẽ mở ra. Sau khi máu được bơm đi, van này sẽ đóng lại để ngăn máu không chảy ngược lại vào tâm thất trái.

3. Các bệnh van tim thường gặp

Các bệnh van tim thường xảy ra khi van tim không hoạt động đúng cách. Có hai loại bệnh van tim chính: hở van tim và hẹp van tim.

Sự khác biệt giữa van tim bình thường và khi mắc bệnh van tim

3.1. Hở van tim (Regurgitation)

Hở van tim xảy ra khi van tim không đóng chặt, khiến máu chảy ngược lại vào buồng tim. Điều này khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể, dẫn đến nguy cơ suy tim nếu không được điều trị kịp thời. Các loại hở van tim thường gặp bao gồm:

• Hở van hai lá: Van hai lá không đóng kín, làm máu chảy ngược từ tâm thất trái vào tâm nhĩ trái.
• Hở van ba lá: Van ba lá không đóng kín, khiến máu chảy ngược từ tâm thất phải về tâm nhĩ phải.
• Hở van động mạch chủ: Van động mạch chủ không đóng chặt, làm máu chảy ngược từ động mạch chủ về tâm thất trái.
• Hở van động mạch phổi: Van này không đóng kín, khiến máu chảy ngược từ động mạch phổi về tâm thất phải.

3.2. Hẹp van tim (Stenosis)

Hẹp van tim xảy ra khi van tim không mở đủ rộng, khiến lượng máu chảy qua van bị hạn chế. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu máu cung cấp cho cơ thể hoặc phổi. Các loại hẹp van tim bao gồm:

• Hẹp van hai lá: Van hai lá bị hẹp, làm giảm lượng máu chảy từ tâm nhĩ trái xuống tâm thất trái.
• Hẹp van ba lá: Van ba lá bị hẹp, làm giảm lượng máu chảy từ tâm nhĩ phải xuống tâm thất phải.
• Hẹp van động mạch chủ: Van động mạch chủ bị hẹp, khiến lượng máu chảy từ tâm thất trái vào động mạch chủ bị giảm.
• Hẹp van động mạch phổi: Van này bị hẹp, làm giảm lưu lượng máu từ tâm thất phải vào phổi.

4. Nguyên nhân gây bệnh van tim

Bệnh van tim có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

• Thoái hóa tự nhiên: Khi tuổi tác tăng, các van tim có thể bị thoái hóa, dẫn đến hở hoặc hẹp van tim.
• Bệnh tim bẩm sinh: Một số người sinh ra đã có các dị tật van tim như hẹp van động mạch chủ hoặc hẹp van động mạch phổi.
• Tăng huyết áp: Huyết áp cao làm tăng áp lực lên van tim, dẫn đến tổn thương.
• Bệnh lý tim mạch khác: Các bệnh tim mạch khác như nhồi máu cơ tim hoặc suy tim có thể làm tổn thương van tim.
• Nhiễm trùng: Vi khuẩn hoặc virus từ các ổ nhiễm trùng trong cơ thể (như răng miệng, hô hấp, đường tiểu) có thể theo đường máu đến tim và gây viêm van tim.

5. Triệu chứng của bệnh van tim

Các triệu chứng thường gặp của bệnh hở van tim

Bệnh van tim có thể không gây ra triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, các triệu chứng có thể bao gồm:

• Khó thở: Đặc biệt là khi gắng sức hoặc nằm xuống, xuất hiện do van tim bị hẹp khiến phổi bị ứ huyệt.
• Mệt mỏi, chóng mặt, ngất: Cơ thể không được cung cấp đủ máu và oxy, gây ra cảm giác mệt mỏi, uể oải.
• Đau ngực: Có thể xảy ra nếu lượng máu qua động mạch vành nuôi cơ tim bị giảm, đặc xảy ra khi gắng sức hoặc căng thẳng.
• Nhịp tim không đều: Có thể là nhịp tim nhanh, chậm hoặc rung nhĩ, gây ra cảm giác đánh trống ngực.
• Sưng phù: Thường xảy ra ở chân, mắt cá chân, hoặc bụng do ứ đọng dịch.

6. Phải làm gì khi nghi ngờ mắc bệnh van tim?

Khi có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh van tim như khó thở, đau ngực, nhịp tim không đều, hoặc mệt mỏi kéo dài, bạn nên thực hiện các bước sau:

• Đi khám bác sĩ: Đến gặp bác sĩ chuyên khoa tim mạch để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.
• Thực hiện các xét nghiệm: Bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm siêu âm tim, điện tâm đồ hoặc các xét nghiệm liên quan để đánh giá chức năng van tim.
• Tuân thủ hướng dẫn điều trị: Nếu được chẩn đoán mắc bệnh van tim, hãy tuân theo chỉ định của bác sĩ về việc dùng thuốc hoặc phẫu thuật khi cần thiết.
• Thay đổi lối sống: Duy trì lối sống lành mạnh, giảm muối, kiểm soát huyết áp và tập thể dục đều đặn để bảo vệ tim mạch.

Bệnh van tim là một tình trạng nguy hiểm có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.Hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh để giữ cho trái tim của bạn luôn khỏe mạnh.

Siêu âm điện tim tại Phòng khám Tim mạch Hồng Tâm

Tại Phòng khám Tim mạch Hồng Tâm, chúng tôi luôn nhận được sự hỗ trợ chuyên môn và hội chẩn với các Bác sĩ chuyên gia đầu ngành của Viện Tim TP HCM ở các trường hợp khó và mang tính pháp lý cao cùng các thiết bị, máy móc hỗ trợ chẩn đoán, siêu âm tim hiệu hiệu quả. Để biết thêm thông tin về các dịch vụ hoặc các kiến thức về tim mạch, mạch máu, bạn có thể liên hệ ngay với các bác sĩ Phòng khám tim mạch Hồng Tâm bằng cách gọi đến số Hotline 0909 23 99 06 để được giải đáp thắc mắc và đặt lịch hẹn với bác sĩ.

Tags: bệnh tim mạch hẹp van tim hở van tim van tim